Pan-cancer analysis of whole genomes: pannenkanker of pan-kanker?

 

Deze vetgedrukte titel in Nature van 6 februari trok mijn aandacht. Eens per 14 dagen heb ik pannenkoeken-dag voor een van mijn kleinkinderen. Vandaar! Het artikel is geschreven door de leden van een “Whole Genome Consortium” Het betreft honderden onderzoekers in tientallen instituten. Het is natuurlijk fantastisch om de volledige volgorde van de 4 bouwstenen van het “genoom” voor 2.658 kankers te kennen. Er blijkt bij de mutaties sprake van “drivers”, koetsiers die mij doen denken aan de vader te paard met zijn zoon in opus 1, Erlkönig van Franz Schubert. Er reicht den Hof in Müh und Not; in seinen Armen das Kind war tot. Kortom, wat hebben patiënten hieraan? Drukken de kosten van dergelijk onderzoek op het budget voor de gezondheidszorg? Leiden dit soort wetenschappelijke gegevens niet ten onrechte tot grote investeringen in de ontwikkeling van geneesmiddelen, die gezondheid nauwelijks ten goede komen, hoogstens het leven tegen hoge kosten verlengen.

 

Het onderscheiden en bestrijden van pan-kanker “genomen” is uit geneeskundig oogpunt volgens mij niet echt zinvol. Het kan slechts illustreren hoeveel verschillende mutaties tijdens het proces van de carcinogenese dezelfde eigenschap te weeg brengen in enkele cellen of kleine celgroepen die nog niet door de gastheer van bloedvaten en andere weefselkenmerken zijn voorzien. Dat betreft het verschijnsel dat dankzij Otto Warburg al in 1924 werd beschreven, thans bekend als het Warburg Effect. Het betreft een door een mutatie opgewekte, onvoorziene opname van glucose (een suiker!) voor een onbedoelde bijdrage in de energievoorziening van cellen, die daardoor ontsnappen aan de celdood waarnaar ze op weg zijn: op sterven na dood! Het is dus van belang dit gemeenschappelijk verschijnsel van alle maligne kankers in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken.

 

AMK, Haarlem, 11 februari 2020.